Rektal (makattan) ölçülen vücut sıcaklığının 38 C (100.4 F)’den ve koltuk altından ölçülen vücut sıcaklığının 37.2 C‘ den fazla olması ateş olarak tanımlanır. Rektal ateş ölçümünde dereceyi 1 dakika tutmak yeterli iken koltuk altı için bu süre 5 dakikadan az olmamalıdır. Koltuk altında dijital termometreler de kullanılabilir.
Çocuklarda yüksek ateşe neden olan sebeplerin başında enfeksiyonlar, susuz kalma, aşırı giydirme, çevre sıcaklığının yüksek olması ve ortamdaki nemin artması gelir. Diş çıkarma da çok yüksek olmayan bir ateşe sebep olabilir.
Ateş uzun bir süre (saatlerce) 41.7 C (107 F)’nin üzerinde kalmadığı sürece beyin hasarına yol açmaz. Enfeksiyona bağlı ateş sürekli artmaz.Vücut sıcaklığı 41.2 C (106 F)’nin üzerine fazla çıkmaz.
Ateşin sebep olabildiği havaleler (konvülziyonlar) aileler için korkutucu olmaktadır. Davranış, bilinç, duyu ya da otonom işlevlerde değişme ile ortaya çıkan ani nöbetlere verilen isim olan konvülziyonun ateşle ortaya çıkan tipi genellikle epileptik değildir.
Rektal sıcaklık doğru ölçüldüğünde vücut sıcaklığını yansıtır; ağız ve koltuk altı sıcaklıkları genellikle rektal sıcaklıktan sırasıyla 0.6 C (1.1F) ve1.1 (2F) daha düşüktür.
Kulak zarına giden kan vücut sıcaklığını düzenleyen merkez olan hipotalamusun preoptik alanıyla aynı sıcaklıktadır. Bu nedenle özel geliştirilmiş aletlerle kulak zarından da ateş ölçümü yapılabilir.
Ateş Durumunda Alınması Gereken Önlemler
- Ateşli bebeğin bulunduğu ortamın ısısı 20 C civarında olmalıdır.
- Çocuğun üzerindeki giysiler çıkarılmalıdır.
- Ateşin hızlı yükseldiği veya çok yüksek olduğu durumlarda eller-ayaklar çok soğuyabilir; bu vücudun bir savunma mekanizmasıdır.
Beyin,böbrek gibi hayati organlara daha fazla kan pompalayabilmek için hayati olmayan organlarda küçük damarlarda vazokonstrüksiyon (damar büzüşmesi) gerçekleştiği için bu durum meydana gelir. Ellerin ve ayakların soğumasını, çocuğun titremeye başlamasını aile üşüme olarak algılayıp çocuğu örtmeye kalkışabilir.Bu yanlış uygulama ateşin daha da yükselmesine sebep olur. Bu da tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
- Yüksek ateşte vücut daha fazla sıvıya gereksinim duyduğundan çocuğa ve ya bebeğe bol sıvı verilmelidir. Verilecek sıvı çok sıcak veya çok soğuk olmamalıdır.
- Ilık suyla (29-32 C) banyo aldırmak iyi bir ateş düşürme yöntemidir. Bu esnada çocuk 1-2 dakika duş altında tutulup 1-2 dakika da su dışında örtülmeden tutulmalı, sonra tekrar duş aldırılmalıdır.Böylece buharlaşma sağlandığı için daha etkili olur.
- Ateşi olduğu halde oyuncu ya da rahat olan çocuklarda ateş düşürücü ilaç kullanmak gerekmeyebilir.
- 90 günlükten küçük bebeklerde ateş yükselmesi ciddi bir enfeksiyon belirtisi olabileceği için mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Ateşli Bebeklerde Yapılan veya Yapılabilecek Hatalar
- Alkol veya sirke ile vücudu silmek
- Üşüyebilir korkusu ile giysilerini çıkartmamak hatta daha çok giydirmek
- Yanlış ateş düşürücü kullanmak
- Aşırı dozda ve ya eksik dozda ilaç kullanmak
- Uygun aralıklarla ateş düşürücü kullanmamak
- Duruma uygun ilaç kullanmama
Ateş Durumunda Mutlaka Doktora Götürülmesi Gereken Durumlar
- Bebeğin 90 günlük altında olması
- Ateşin 40 derece üzerinde seyretmesi
- Ağlama, inleme, huzursuzluk
- Ciltte mor döküntüler oluşuyorsa
- Zor nefes alıp-verme başlamışsa
- Daha önce havale geçirmişse
- Genel durumunda kötüleşme varsa
- Boyun kısmında sertleşme varsa
- Devamlı kusma varsa
- Şiddetli ishal varsa